Trên thế giới cũng như ở nước ta hiện nay, các hoat động tiến ra biển, khai thác các nguồn tài nguyên và làm giàu từ biển đang ngày càng gia tăng. Song đồng thời, tình trạng ô nhiễm môi trường biển, suy thoái đa dạng sinh học, cạn kiện tài nguyên biển cũng dần trở nên đáng báo động, gây ảnh hưởng đến các tiến bộ phát triển. Bởi vậy, công tác bảo tồn biển, gìn giữ đa dạng sinh học biển, ngăn ngừa ô nhiễm môi trường biển cũng như bảo vệ và khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên biển trở nên cấp bách.

Để bảo đảm tính bền vững của các vùng biển và các ngành kinh tế biển dựa vào nguồn lợi tự nhiên, các khu bảo tồn biển được xem là một công cụ hữu hiệu. Với Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, kinh tế biển xanh được xác định là then chốt. Việc duy trì được tính đa dạng hệ sinh thái và các loài sinh vật biển chính là bảo toàn “nguồn vốn tự nhiên”, tạo ra sự phát triển ổn định cho kinh tế biển Việt Nam. Vì vậy, duy trì và mở rộng diện tích và hiệu quả các khu vực bảo tồn biển là nội dung cần được ưu tiên thích đáng.

Hội thảo khời động và xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện dự án “Thúc đẩy quá trình công nhận Khu bảo tồn biển Cô Tô – Đảo Trần, tăng cường mạng lưới KBTB ở Việt Nam”

Triển khai quy hoạch hệ thống khu bảo tồn biển Việt Nam và quy hoạch các khu bảo tồn đến năm 2020 và 2030, đến nay, cả nước đã thành lập và đưa vào hoạt động được 10 Khu bảo tồn biển. Một số Khu vực thuộc danh mục bảo tồn biển đã hoàn thành quy hoạch chi tiết và chuẩn bị tiến tới làm hồ sơ thành lập, trong đó có Cô Tô, Đảo Trần.

Họp rà soát và cập nhật tiến trình thành lập KBTB Cô Tô- Đảo Trần

Với kinh nghiệm gần 20 năm hỗ trợ công tác bảo tồn biển và tăng cường quản lý các hệ sinh thái biển, phát triển sinh kế bền vững cho cộng đồng tại nhiều tỉnh ven biển, trong đó có quá trình gắn bó với tỉnh Quảng Ninh liên tục trong 7 năm qua, Trung tâm MCD hết sức ủng hộ những nỗ lực của tỉnh trong tiến trình thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu chuẩn bị và thành lập Khu bảo tồn biển Cô Tô, Đảo Trần.

Đoàn công tác thực địa theo dõi, tư vấn tái tạo san hô tại Cô Tô

Vùng biển Cô Tô, Đảo Trần là khu vực có mức độ đa dạng sinh học cao, đa dạng nguồn gen, nguồn lợi thủy hải sản phong phú, có vai trò quan trọng đặc biệt về sinh thái, môi trường, tương đối đặc trưng cho vùng biển đảo xa bờ miền Bắc Việt Nam. Song đa dạng sinh học biển tại đây đang bị suy giảm, các hệ sinh thái đặc biệt là hệ sinh thái san hô đang bị xâm hại nghiêm trọng, độ che phủ của các rạn san hô khu vực Cô Tô đang thấp đến mức báo động, các nguồn lợi hải sản có giá trị cao đang dần cạn kiệt

Đối thoại thúc đẩy tiếp cận đồng quản lý trong phục hồi HST rạn san hô và sinh kế bền vững cho cộng đồng dân cư tai Cô Tô – Đảo Trần

Trong bối cảnh đó, Trung tâm MCD nhận thấy, khu vực này cần nhanh chóng được bảo tồn, gìn giữ một cách khoa học và thích ứng, để giảm thiểu và tiến đến ngăn ngừa các tác động tiêu cực đối với môi trường và hệ sinh thái, để khôi phục và phát triển những giá trị và lợi ích to lớn bên trong và bên ngoài khu bảo tồn.

Chính vì vậy, với sự nhất trí của các cơ quan như Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ninh, Trung tâm MCD đã kết nối với các tổ chức trong và ngoài nước để huy động sự chung tay hỗ trợ tỉnh Quảng Ninh trong tiến trình thành lập Khu bảo tồn biển Cô Tô Đảo Trần, và rất may mắn nhận được sự đồng hành của nhà tài trợ là Tổ chức cố vấn các nhà từ thiện quỹ Rockerfeller thông qua chương trình Oceans5 chuyên về bảo vệ các đại dương, với Dự án “Thúc đẩy quá trình công nhận Khu bảo tồn biển quần đảo Cô Tô, tăng cường mạng lưới KBTB ở Việt Nam”.

Đoàn công tác tham quan học tập mô hình KBTB đã vận hành tại Cù Lao Chàm (Hội An, Quảng Nam)

Dự án này hỗ trợ kĩ thuật và truyền thông để thúc đẩy tiến trình thành lập KBTB Cô Tô Đảo Trần được diễn ra theo đúng quy trình chung, đồng thời đẩy mạnh sự tham gia của các nhà khoa học, các chuyên gia bảo tồn biển, các tổ chức đoàn thể và cộng đồng dân cư, để tăng cường tính chuyên môn, tính khả thi và sự ủng hộ của các bên liên quan đối với sự ra đời và vận hành của khu bảo tồn biển Cô Tô Đảo Trần, và chia sẻ kinh nghiệm với các nơi khác.

Gặp gỡ, đối thoại với người dân để tuyên truyền phổ biến về quá trình quy hoạch và thành lập KBTB Cô Tô – Đảo Trần

Trung tâm MCD phối hợp chặt chẽ với cơ quan đầu mối là Chi cục Thủy sản Sở NN&PTNT và UBND huyện Cô Tô để tổ chức các hoạt động dự án đạt hiệu quả cao đồng thời tuân thủ các quy định phòng chống đại dịch Covid19.

Khảo sát lấy ý kiến cộng đồng dân cư sinh sống tại khu vực thành lập KBTB Cô Tô- Đảo Trần

Trung tâm MCD tin tưởng rằng, với sự chủ động tích cực của các cơ quan đơn vị trong tỉnh Quảng Ninh, sự ủng hộ của các cơ quan trung ương, và sự đồng thuận của công đồng, các hỗ trợ của dự án sẽ góp phần để Khu bảo tồn biển Cô Tô Đảo Trần sớm được công bố và đi vào vận hành như mong đợi của chúng ta.